Światowy Dzień Walki z Rakiem

4 lutego obchodzimy XXII Światowy Dzień Walki z Rakiem. Z tej okazji Polska Koalicja Pacjentów Onkologicznych, przypomina, że współcześnie wiele z nowotworów jest w pełni wyleczalnych, pod warunkiem ich wczesnego wykrycia. Dziś pacjent zamiast walczyć z rakiem powinien skoncentrować się na jego leczeniu i pomimo choroby nowotworowej starać się zachować wysoką jakość życia, a system ochrony zdrowia zapewnić jak najwyższą jakość opieki onkologicznej

Światowy Dzień Walki z Rakiem został ustanowiony w lutym 2000 roku, po to, aby symbolicznie wyrazić solidarność z pacjentami onkologicznymi, ale również po to, by przypomnieć o znaczeniu wczesnej diagnostyki chorób nowotworowych i potrzebie czujności onkologicznej. Choć wiele z pierwszych objawów raka jest niespecyficznych, to specjaliści opracowali listę tzw. czerwonych flag, czyli niepokojących objawów, które powinny być wskazaniem do niezwłocznej diagnostyki w kierunku wykluczenia lub potwierdzenia nowotworu. Dlatego warto słuchać sygnałów wysyłanych przez organizm, a wszelkie wątpliwości konsultować z lekarzem

 

Oto 15 objawów, które wymagają konsultacji z lekarzem:

1. Uporczywy kaszel lub chrypka utrzymujące się dłużej niż 3 tygodnie

2. Krew w odkrztuszanej plwocinie

3. Trudności z oddychaniem, duszności

4. Zmiana w wyglądzie pieprzyków na skórze

5. Niewyjaśniona zmiana nawyków związanych z wypróżnianiem – biegunka lub zaparcie utrzymujące się dłużej niż 3 tygodnie

6. Niewyjaśniony ból trwający dłużej niż 3 tygodnie

7. Utrata masy ciała z nieznanych przyczyn

8. Utrata apetytu

9. Utrzymująca się zgaga, niestrawność lub wzdęcia 

10. Trudności z przełykaniem

11. Krew w moczu, spermie lub stolcu

12. Przewlekłe zmęczenie (trwające przez 3 miesiące)

13. Wyczuwalne guzki lub obrzmienia w piersiach, węzłach chłonnych, jądrach lub innych miejscach ciała, niegojące się owrzodzenia w jamie ustnej

14. Nasilone pocenie się w nocy

15. U kobiet – przedłużające się do 10 dni krwawienie miesiączkowe lub nietypowe krwawienia międzymiesiączkowe (w tym także krwawienia po stosunku seksualnym), a także krwawienia z dróg rodnych u kobiet po menopauzie.

 

W przypadku podejrzenia nowotworu pacjentowi przysługuje tzw. karta DiLO (Diagnostyki i Leczenia Onkologicznego), która działa jak priorytetowe skierowanie na badania. Osoba posiadająca kartę DiLO ma prawo do szybszej diagnostyki onkologicznej i leczenia. Zgodnie z założeniami, czas wykonania wstępnej diagnostyki onkologicznej nie powinien przekroczyć u takiego pacjenta 28 dni, a czas wykonania diagnostyki pogłębionej – 21 dni. Łącznie od momentu podejrzenia raka do postawienia ostatecznej diagnozy i rozpoczęcia leczenia nie powinno upłynąć więcej niż 7 tygodni. Jeśli na podstawie objawów obawiasz się, że może u Ciebie rozwijać się nowotwór, poproś swojego lekarza rodzinnego lub specjalistę o wystawienie karty DiLO.

 

Pomimo pandemii:

• nie zapominaj  o wykonywaniu badań kontrolnych i profilaktycznych w kierunku chorób nowotworowych,
• nie zwlekaj z  wykonaniem badań diagnostycznych i rozpoczęciem leczenia, jeśli masz podejrzenie nowotworu.

 

 NAJBLIŻSZE DZIAŁANIA PKPO  Z OKAZJI ŚWIATOWEGO DNIA WALKI Z RAKIEM

Z okazji Światowego Dnia okazji przygotowaliśmy dla pacjentów onkologicznych i osób ich wspierających przydatne narzędzia edukacji i informacji na temat jak skutecznie prowadzić terapię nowotworów, a także zaproszenia na ważne wydarzenia.

Wkrótce pokażemy, jakie ważne informacje o Ratunkowym Dostępie do Technologii Lekowych (RDTL) można znaleźć na stronie stworzonej przez Polskie Towarzystwo Koderów Medycznych, której partnerem jest Polska Koalicja Pacjentów Onkologicznych: 

Zapraszamy  też na naszą podstronę  kampanii RAK PĘCHERZA- WYKRYJ I LECZ, gdzie znajdziesz kompendium wiedzy na temat raka pęcherza.

W lutym rozpoczniemy kampanię ŻYCIE BEZ TRANSFUZJI, której uczestnicy – pacjenci i lekarze - opowiedzą o nowym leku uwalniającym chorych na MSD od przetoczeń krwi. 

14 lutego o 13.00 zapraszamy na transmisję z konferencji przygotowanej także z okazji Światowego Dnia Wali z Rakiem  - „Rozwój polskiej hematologii szansą dla pacjentów” z udziałem wybitnych specjalistów hematologów, liderów organizacji pacjentów. Swój udział w tym wydarzeniu zapowiedział wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski.  

Udział jest bezpłatny, dostępny pod linkiem: KONFERENCJA: „Rozwój polskiej hematologii szansą dla pacjentów”

 

Wkrótce startuje pierwszy portal edukacyjny poświęcony innowacyjnej radioterapii

Radioterapia XXI wieku jest coraz bardziej precyzyjna, mniej inwazyjna, skuteczna i bezpieczna. Znacznie poszerzyło się jej zastosowanie. W onkologii poza leczeniem nowotworów jest wykorzystywana w profilaktyce, diagnostyce, leczeniu paliatywnym. Nowoczesna radioterapia stosuje takie technologie jak: CyberKnife, Gamma Knife, tomoterapia, protonoterpia, sycyntygrafia, a także metody leczenia skojarzonego z wykorzystaniem radioterapii oraz radiofarmaceutyki.  Zalety nowoczesnej radioterapii dostrzegają też pacjenci, dla których najważniejszym problemem jest jednak dostęp do rzetelnej wiedzy o nowoczesnych technologiach, a także informacja o tym, gdzie takie leczenie jest prowadzone i czy jest on powszechnie dostępne, refundowane. Tę wiedzę i informację ma dostarczyć strona www.innowacyjnaradioterpia.pl która powstaje z inicjatywy Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych i współpracujących z nią organizacji – podkreśla Aleksandra Rudnicka, rzecznik Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych.

 

Radioterapia jedną z kluczowych metod leczenia nowotworów

Radioterapia, obok chirurgii, to metoda leczenia raka, dająca szanse na całkowite wyleczenie nowotworów, takich jak wewnątrz- lub zewnątrzczaszkowe guzy, wczesny rak prostaty, rak piersi, rak płuca, nowotwory wątroby i trzustki, nowotwory głowy i szyi oraz zaburzenia czynnościowe, takie jak neuralgia nerwu trójdzielnego lub malformacje tętniczo-żylne. Wskazania i możliwości leczenia tą techniką podlegają stałemu rozwojowi ze względu na wzrastającą skuteczność i bezpieczeństwo nowoczesnych technologii. 

Eksperci szacują, że w najbliższych latach 100 tys. pacjentów będzie potrzebowało radioterapii. Oznacza to konieczność zapewnienia polskim pacjentom dostępu do innowacyjnych metod leczenia.

W Polsce nowotwór diagnozuje się u 160 tys. osób rocznie. Jeśli do 2035 roku każdy pacjent, który potrzebuje radioterapii, będzie miał do niej dostęp, na całym świecie będzie można uratować prawie milion istnień każdego roku[1]. Europejskie Towarzystwo Radioterapii Onkologicznej (ESTRO) prognozuje, że zapotrzebowanie na radioterapię wzrośnie o 16% do 2025 roku. Nadal obserwuje się duże różnice w dostępie i wykorzystaniu zasobów w zakresie radioterapii w całej Europie. Co najmniej jedna czwarta pacjentów nie otrzymuje radioterapii pomimo wskazania[2].

- Radioterapia jest kluczowym elementem w leczeniu pacjentów. Medycyna oparta na faktach mówi nam, że w Polsce, podobnie jak w każdym innym kraju, od 50 do 70% pacjentów powinna być poddawana radioterapii w ramach kompleksowego leczenia onkologicznego. Niestety często tak nie jest. Pacjenci i ich bliscy powinni być wyedukowani w zakresie radioterapii, aby wspólnie z lekarzem mogli wybrać najlepsze leczenie. Organizacje pacjentów mogą przyczynić się do walki z niektórymi szkodliwymi mitami z przeszłości na temat radioterapii, wyjaśniając, jak bardzo ta metoda leczenia ewoluowała w ciągu ostatnich 20 lat. – podkreśla Matthias Franz, prezes i dyrektor generalny EIMEA (Accuray International). 

 

Postęp w radioterapii – skuteczniejsze leczenie i mniej działań niepożądanych

Radioterapia to dziedzina, która stale się rozwija, ostatnie lata przyniosły ogromny postęp technologiczny, w kierunku małej inwazyjności zabiegów przy jednoczesnej wysokiej skuteczności. Poszerzają się także wskazania do stosowania innowacyjnych technologii, towarzystwa naukowe, takie jak ESTRO wydają aktualne rekomendacje do stosowania nowych narzędzi napromieniania nowotworów w praktyce klinicznej. 

Konsekwencją rozwoju innowacji w radioterapii jest konieczność inwestowania i stałej wymiany aparatury do radioterapii, w celu zapewnienia odpowiedniej jakości, precyzji i skuteczności postępowania leczniczego. Znalazło to także odzwierciedlenie w Europejskiej Strategii Walki z Rakiem[3], która wskazuje na potrzebę zapewnienie równego dostępu do leczenia nowotworów dla wszystkich pacjentów, aby uniknąć dyskryminacji ze względu na miejsce zamieszkania i odległość do ośrodka onkologicznego.

Wraz z rosnącą liczbą zachorowań na nowotwory (na świecie i w Polsce) oraz systematycznym postępem w radioterapii rośnie zapotrzebowanie na tę metodę leczenia. Wbrew panującym przekonaniom, radioterapia nie przeszła do lamusa i ma współcześnie szerokie zastosowanie w terapii nowotworów i poprawie jakości życia pacjentów onkologicznych. Zastosowanie nowych technologii, takich jak nóż cybernetyczny, tomoterapia i inne, daje możliwość bardzo precyzyjnego dostarczania do guza nowotworowego wysokiej dawki promieniowania przy jednoczesnym monitorowaniu tego procesu w czasie rzeczywistym. Jest to o tyle istotne, iż większość guzów nowotworowych ulega zmianie i  przemieszczeniu w czasie, np. w trakcie naturalnych ruchów pacjenta, podczas oddychania. I tak, w przypadku konwencjonalnej radioterapii zwykle konieczne jest zwiększenie objętości obszaru napromieniania, co sprawia, że napromieniane są także obszary zdrowych tkanek, co działa na nie toksycznie. W przypadku noża cybernetycznego możliwe jest bezpieczne dostarczenie wyższej dawki terapeutycznej bezpośrednio do guza z dokładnością do milimetra. Nowoczesna radioterapia przynosi wiele korzyści, to mniejsze skutki uboczne i poprawa jakości funkcjonowania pacjenta, głównie dzięki możliwości realizacji zabiegów w w trybie ambulatoryjnym lub jednodniowym, unikając hospitalizacji. Skraca się także drastycznie sam czas leczenia, z kilkudziesięciu dni do kilku (standardowo od 1 do 5 dni w przypadku CyberKnife). Komfort leczenia jest nieporównywalnie lepszy niż w przypadku klasycznej radioterapii. Jednocześnie pozwala ona na ograniczenie kosztów dla pacjenta i całwego systemu (m.in. związanych z dojazdami, czy leczeniem działań niepożądanych).

Obecnie skuteczność i szerokie możliwości zastosowania innowacyjnej radioterapii są znaczące. Jednakże, faktyczna, nadal ograniczona dostępność do innowacyjnych aparatów może stanowić barierę dla efektywnego leczenia dla polskich pacjentów. Według danych krajowego konsultanta ds. radioterapii onkologicznej pomimo wzrastającej liczby pacjentów leczonych radioterapią w Polsce, nadal odbiegamy o ok. 10 punktów procentowych od średniej europejskiej, gdzie z tej metody korzysta 75% wszystkich chorych na nowotwory złośliwe.[4] Ponadto, pod względem wyposażenia aparaturowego do radioterapii, Polska nadal znajduje się na pozycji odbiegającej od najlepiej wyposażonych krajów Europy Zachodniej (Niemcy, Francja, Holandia, Belgia, Włochy, Wielka Brytania, Szwecja). 

Jak podkreśla prof. Vincent Gregoire, dyrektor departamentu radioterapii onkologicznej w Centrum Leon Bernard we Francji - W krajach skandynawskich zainstalowana baza sprzętu jest wyraźnie większa niż w Europie Południowej tj. południe Włoch lub Hiszpanii. Można dokonać takich samych obserwacji, porównując kraje zachodnie, takie jak Belgia i Francja, z krajami wschodnimi, takimi jak Polska czy Węgry. W dużych krajach, np. Francji, istnieją oczywiście różnice w podregionach kraju. W środkowej części Francji oferta urządzeń onkologii radiacyjnej jest wyraźnie mniejsza niż w dużych miastach. Liczba urządzeń radiacyjnych oferowanych w krajach europejskich waha się od około jednej maszyny na milion mieszkańców do 10 z medianą 5. W ciągu ostatnich 10 lub 20 lat zaobserwowaliśmy poprawę w całej Europie, szczególnie w części wschodniej i południowej[5].

W ciągu ostatnich lat zmodernizowano w znacznym stopniu infrastrukturę w radioterapii za sprawą Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych, ale mimo tego, nadal występują problemy z dostępem do nowoczesnych technologii. Obecnie innowacyjne technologie są dostępne tylko w 6 ośrodkach w kraju (finansowane ze środków publicznych). Zarówno pacjenci jak i klinicyści zwracają uwagę na potrzebę zniesienia barier w dostępie do tych metod leczenia.

 

Rzetelna edukacja

Stworzenie edukacyjnej platformy z myślą w szczególności o pacjentach i ich bliskich jest częścią zainaugurowanej w ubiegłym roku kampanii edukacyjnej „INNOWACYJNA RADIOTERAPIA” - wspólny projekt na rzecz edukacji”. Inicjatorami projektu jest 12 organizacji pacjentów oraz TMS Sp. z o. o i Accuray, specjalizujące się w dostarczaniu innowacyjnych technik leczenia w Polsce oraz na świecie. Celem kampanii edukacyjnej jest przekazanie środowisku pacjentów merytorycznych i rzetelnych informacji na temat korzyści, jakie wnosi nowoczesna radioterapia w proces leczenia pacjentów z chorobami nowotworowymi.

Inicjatorzy oraz partnerzy projektu podejmują wspólne działania w zakresie poszerzania wiedzy wśród pacjentów. Obecnie trwają końcowe prace nad stroną edukacyjną: innowacyjnaradioterapia.pl, której premiera ma się odbyć w I kwartale 2022 roku. Pacjenci oraz ich bliscy znajdą na niej merytoryczne informacje na temat innowacyjnych terapii w radioterapii, które mogą być pomocne dla pacjentów. Treści na stronie będą na bieżąco uzupełniane i aktualizowane, znajdą się na niej m.in.:

• kompendium wiedzy nt. radioterapii,
• informacje na temat zastosowania innowacyjnych radioterapii w diagnostyce nowotworów;
• informacje o zastosowaniu nowoczesnej radioterapii w leczeniu różnych rodzajów nowotworów.

– Osiągnięcia innowacyjnej radioterapii nie są jeszcze tak dobrze znane, nawet w środowisku medycznym. Dlatego angażujemy się w kampanie edukacyjne, które realizujemy wspólnie z organizacjami pacjentów. Mamy nadzieję, że krok po kroku będziemy zwiększać świadomość na temat nowoczesnej radioterapii. Dążymy do tego, aby innowacyjna radioterapia była dostępna dla pacjentów w całej Polsce, w każdym województwie. – dodaje Łukasz Skibiński, przedstawiciel firmy TMS.

 

***

List intencyjny inaugurujący Partnerstwo na rzecz zwiększania wiedzy i świadomości na temat innowacyjnej radioterapii został podpisany przez 12 partnerów projektu: Stowarzyszenie Pacjentów Leczonych Radioterapią, Stowarzyszenie Osób z Nowotworami Głowy i Szyi, Fundację „THORAX”, Federację Stowarzyszeń „AMAZONKI", Fundację „ISKIERKA”, Stowarzyszenie Kobiet z Problemami Onkologiczno-Ginekologicznymi „Magnolia”, Stowarzyszenie Rakowiak , Stowarzyszenie Pomocy Chorym na Mięsaki i Czerniaki „Sarcoma”, Stowarzyszenie „SANITAS” oraz Fundację „Gdy Liczy się Czas”. Do projektu dołączyło także Polskie Towarzystwo Stomijne POL-ILKO. Koordynatorem projektu jest Polska Koalicja Pacjentów Onkologicznych.